VPN-logboekbeleid uitgelegd

Er zijn drie soorten logbestanden die je VPN kan vastleggen: activiteitslogbestanden, verbindingslogbestanden en gecumuleerde logbestanden. Om je privacy effectief te kunnen beschermen, moet je weten welke typen gegevens in elk van deze categorieën vallen.

1Activiteitslogbestanden

Het verzamelen van logbestanden over je activiteit is het type registratie dat de grootste impact heeft. Alle privacy of anonimiteit die een VPN zou moeten bieden, gaat hiermee verloren.

Deze logbestanden worden ook wel ‘gebruikslogs‘ genoemd en de gegevens die hierin worden vastgelegd, hebben rechtstreeks betrekking op je online activiteit.

In het privacybeleid van Hola VPN zie je een goed voorbeeld van activiteitslogbestanden:

Gratis VPN-applicaties zoals Hola VPN maken zich vaak schuldig aan het verzamelen van activiteitsgegevens. Deze gegevens worden vaak gedeeld met of verkocht aan derden die ze gebruiken om te adverteren en zo in feite de abonnementskosten overnemen.

Sommige ‘no-log’ VPN-aanbieders op abonnementsbasis controleren gebruikersactiviteiten wanneer ze iemand verdacht vinden, of wanneer ze daartoe wettelijk verplicht zijn. Andere registreren gebruikersactiviteiten in real-time en verwijderen die als de VPN-sessie voorbij is.

Uit ons onderzoek van SkyVPN bleek bijvoorbeeld dat de dienst persoonlijk identificeerbare informatie logt, zoals je IP-adres en locatiegegevens:

Omdat de gegevens meteen weer verwijderd worden, hoeft dit type registratie geen groot probleem te zijn. Toch is het beter om dit te vermijden als dat enigszins mogelijk is.

Andere providers zoals Hide.me kunnen door de configuratie van hun netwerk helemaal geen activiteitslogbestanden bijhouden. Wat de privacy betreft, kun je dan ook het beste een van deze providers kiezen.

VPN’s die activiteitsgegevens opslaan, moet je uiteraard vermijden. Bekijk de populairste VPN’s die activiteitsgegevens registreren als je je zorgen maakt over de registratie van je activiteit.

2Verbindingslogbestanden

Verbindingslogbestanden kunnen worden verzameld op het niveau van de server (bijvoorbeeld totaal gebruik van serverbandbreedte) of van de gebruiker (bijvoorbeeld je oorspronkelijke IP-adres).

Deze gegevens worden doorgaans gebruikt om de netwerkprestaties te optimaliseren en problemen van klanten op te lossen.

Verbindingslogs op serverniveau zijn een goed voorbeeld van waarom niet alle logging een probleem is. Het is vrijwel onmogelijk voor een VPN om de prestaties te waarborgen zonder gegevens te registreren.

Het monitoren en opslaan van de juiste, niet-identificeerbare gegevens zorgt ervoor dat je de best mogelijke ervaring krijgt met je VPN.

Door de verkeerde verbindingsgegevens op te slaan, kan een VPN-aanbieder jou echter aan je activiteit koppelen. Op basis daarvan zouden ze je persoonlijk kunnen identificeren, en dat is juist wat privacy-bewuste gebruikers niet willen.

Als je je zorgen maakt over het type verbindingsgegevens dat door jouw VPN wordt geregistreerd, lees je hieronder precies welk type registratie onacceptabel is.

Hier zie je een voorbeeld van gedetailleerde verbindingslogbestanden uit het registratiebeleid van Avira Phantom VPN:

Er wordt vaak beweerd dat deze gegevens alleen worden gebruikt om klanten “de best mogelijke ervaring te bieden” of om de “klantenservice te verbeteren”, maar wij weten uit ervaring dat dit detailniveau niet nodig is om een goed werkend VPN-netwerk te onderhouden.

3Gecumuleerde logbestanden

Enkele van de populairste VPN’s op de markt genereren gecumuleerde logbestanden. Dat wil zeggen dat de VPN informatie verzamelt die geanonimiseerd zou moeten zijn en die onmogelijk aan een specifieke gebruiker kan worden gekoppeld.

Een VPN-aanbieder kan de websites verzamelen die je bekijkt, de bandbreedte registreren die je gebruikt of de datums en tijden vastleggen waarop je verbinding maakt met een server. Deze informatie wordt vervolgens ontdaan van identificerende factoren en dan toegevoegd aan een grotere database.

Het is belangrijk om te weten dat sommige VPN’s beweren geen logbestanden bij te houden terwijl ze in werkelijkheid wel gecumuleerde logbestanden verzamelen. Het privacybeleid van Anchorfree is een goed voorbeeld van waar je op moet letten:

Uiteindelijk zijn gecumuleerde en geanonimiseerde gegevens niet altijd het wondermiddel dat marketingteams je willen doen geloven.

Of dit type registratie acceptabel is, hangt af van het exacte type gegevens dat wordt gecumuleerd en hoe doeltreffend deze worden geanonimiseerd. Je moet er dus maar van uitgaan dat je VPN-aanbieder je gegevens effectief anonimiseert.

Als je niet zo goed van vertrouwen bent, kun je beter kiezen voor een echte no-logs VPN-aanbieder.

Wat is een no-logs VPN?

Een echte no-logs VPN-aanbieder verzamelt of bewaart geen activiteits- of verbindingsgegevens die kunnen worden gebruikt om jou te identificeren. Het belangrijkste hierbij is dat de service geen enkele informatie verzamelt of opslaat die via de VPN-tunnel wordt overgedragen.

Op die manier wordt gewaarborgd dat gebruikers niet kunnen worden gekoppeld aan een specifieke activiteit of verbinding in het VPN-netwerk. Elke gebruiker blijft privé, anoniem en onbekend, ook voor de VPN-provider.

De enige identificerende informatie die een no-logs VPN heeft, is je e-mailadres (voor de registratie van je account) en je betalingsgegevens (voor het geval je je geld terug wilt).

No log VPN’s kunnen niet verplicht worden om gegevens van gebruikers beschikbaar te stellen aan autoriteiten of derden, omdat die gegevens er simpelweg niet zijn.

Een sterk registratiebeleid kan dus een oplossing zijn in een onveilig VPN-rechtsgebied.

Bedenk wel dat “no-logs” niet wil zeggen dat er absoluut geen gegevens worden bewaard. Echte “zero logging” is in feite onmogelijk uit te voeren met behoud van een sterk netwerk of handhaving van beperkingen zoals apparaatlimieten.

De meeste VPN’s houden zeer elementaire gegevens bij, zoals gecumuleerde data over de serverbelasting (het aantal gebruikers of de gebruikte bandbreedte per server). Deze minimale registratie is gerechtvaardigd en hierbij worden geen identificeerbare gegevens vastgelegd. Dit wordt dan nog steeds een no-logs VPN genoemd.

De volgende VPN-aanbieders registreren je browsergeschiedenis en activiteitsgegevens. Dit type registratie moet je uiteraard koste wat kost vermijden.

Houd er rekening mee dat dit geen complete lijst is van alle VPN’s die activiteitslogbestanden bijhouden. Controleer altijd zelf het beleid van de provider voordat je deze jouw gegevens toevertrouwt.

VPN-provider	Geregistreerde gegevens	Bewaartijd
Hola VPN	Bezochte URL’s Doorgebrachte tijd op webpagina’s Datums en tijden van toegang Oorspronkelijk IP-adres Type browser	“Zolang als nodig”
McAfee Safe Connect	Bezochte URL’s Doorgebrachte tijd op webpagina’s Tijdstempels van verbinding Oorspronkelijk IP-adres Unieke apparaat-ID Type browser Locatiegegevens Bestandsgegevens (e-mails, bijlagen enz.)	“Zolang als nodig”
Psiphon	Bezochte domeinen Gebruikt VPN-protocol VPN-sessietijd Bandbreedte gebruik Locatiegegevens Internetprovider	90 dagen
VPN99	Bezochte URL’s Unieke apparaat-ID Oorspronkelijk IP-adres Tijdstempels van verbinding Versie van besturingssysteem Type browser	5 jaar

*Standaard verzameld via de functie “operationele fouten melden” in de applicatie.

Nietsvermoedende VPN-gebruikers worden vaak misleid door een vaag, onjuist of opzettelijk verwarrend registratiebeleid dat de illusie van privacy moet creëren.

Als je niet weet waarop je moet letten, kun je per ongeluk kiezen voor een VPN-aanbieder waarbij je risico’s loopt.

Als je het privacybeleid van een VPN leest of van plan bent een abonnement te nemen, moet je je bewust zijn van de onderstaande veelvoorkomende problemen.

Ben je al op de hoogte van deze problemen, dan kun je meteen doorgaan naar Jezelf beschermen.

1Misleidende reclame

Met uitzondering van onafhankelijke auditing is het bijna onmogelijk om het logboekbeleid van een VPN echt te controleren totdat het te laat is.

Er zijn diverse voorbeelden van VPN-providers die beweren een ‘privé’ VPN of een ‘no logs’ VPN te bieden, terwijl uiteindelijk is gebleken dat ze gedetailleerde logbestanden met de autoriteiten hebben gedeeld.

De in Londen gevestigde VPN-aanbieder HideMyAss (HMA) heeft in 2011 bijvoorbeeld een cruciale rol gespeeld bij de arrestatie van Cody Kretsinger. De 23-jarige Kretsinger uit Phoenix was lid van de hackersgroep LulzSec, een spin-off van het internationale hackers- en activistencollectief Anonymous.

HMA beweerde een service te zijn waar privacy de hoogste prioriteit had en waarmee gebruikers “in volledige privacy anoniem online surfen” konden:

De FBI herleidde de hack van Kretsinger naar een IP-adres van HMA en vaardigde meteen een Brits gerechtelijk bevel voor de logbestanden uit. HMA gaf hieraan gehoor en deelde de verbindingslogbestanden aan de hand waarvan Kretsinger uiteindelijk kon worden geïdentificeerd.

Het spreekt voor zich dat illegale activiteiten onder geen enkele voorwaarde getolereerd mogen worden, maar dit incident is slechts één voorbeeld van een ernstige tekortkoming in het VPN-ecosysteem. Als je beweert dat het product dat je verkoopt de identiteit van de gebruiker beschermt en vervolgens precies het tegenovergestelde doet, is dat op zijn minst misleidend.

HideMyAss is niet de enige VPN die zich schuldig maakt aan misleidende reclame. Ook IPVanish is in het verleden over de schreef gegaan met de registratie van gegevens.

In 2016 werkte IPVanish samen met de FBI aan een strafrechtelijk onderzoek. Ondanks een privacybeleid dat expliciet melding maakt van zijn zero-logging praktijken, gaf IPVanish uiteindelijk toe aan juridische verzoeken en verstrekte gedetailleerde verbindingsgegevens aan de autoriteiten.

Dit is uiteraard zorgwekkend, maar voor de volledigheid moet er wel bij worden vermeld dat het bedrijf op het moment van dit incident een andere eigenaar en een ander management had. Lees onze volledige beoordeling van IPVanish voor meer informatie over dit voorval.

Er zijn waarschijnlijk nog veel meer voorbeelden van zogenaamde ‘no-log’ VPN’s, die in de praktijk wel gegevens delen met autoriteiten of reclame maken met valse claims. In de meeste gevallen komen we daar helaas nooit achter. Daarom is het belangrijk om de geschiedenis van een provider te bekijken voordat je een beslissing neemt.

2Opzettelijke onduidelijkheid

Idealiter zou in het registratiebeleid van elke VPN duidelijk moeten worden uitgelegd welke gegevens tijdens en na een VPN-sessie worden bewaard. Veel providers zijn echter met opzet onduidelijk om een vals gevoel van veiligheid te creëren.

De meeste gebruikers realiseren zich niet dat algemene claims zoals ‘no-logs’ soms iets anders betekenen dan wat zij denken. Sommige VPN-providers profiteren van het feit dat er in de hele branche geen standaarddefinitie van ‘logbestanden’ bestaat.

VPN-aanbieders laten dan ook vaak na om expliciet te vermelden op welk type gegevens hun ‘no-log’ claims betrekking hebben.

Een provider kan bijvoorbeeld legitiem adverteren met ‘no-logs’ voor activiteitsgegevens, maar ondertussen wel persoonlijk identificeerbare verbindingsgegevens blijven registreren.

Het komt er dus op neer dat veel VPN-providers uitsluitend op basis van hun eigen normen het label ‘no logs’ op hun product plakken.

Enkele verbindingslogbestanden hoeven geen probleem te zijn, maar valse of tegenstrijdige beweringen van providers maken de verwarring en het wantrouwen bij de keuze van een VPN alleen maar groter.

Bovendien zien we ook regelmatig dat de marketingclaims van een VPN volledig in strijd zijn met wat er in het privacybeleid staat. Vaak staat er op de startpagina met grote letters ‘zero logging’, terwijl in de voorwaarden zorgvuldig uiteen wordt gezet welke gegevens wel worden bewaard.

Bij ThunderVPN zie je een goed voorbeeld van deze tactieken. Het bedrijf adverteert duidelijk met een “strikt” no-logging beleid in de Google Play Store:

Maar als je het privacybeleid even doorleest, blijkt dat helemaal niet te kloppen:

Dit soort praktijken zijn niet alleen oneerlijk, maar kunnen ook gevaarlijk zijn voor nietsvermoedende VPN-gebruikers die het beleid van hun provider niet goed hebben gelezen.

Als je erachter komt dat een VPN tegenstrijdige of misleidende dingen beweert over de registratie van gegevens, kun je je afvragen hoe betrouwbaar dat bedrijf is. Vaak is dat geen VPN waaraan je je gevoelige gegevens toevertrouwt.

3Gebrek aan details

Wat opvalt is dat minder populaire VPN-providers vaak helemaal geen privacybeleid hebben. En als er geen informatie over het verzamelen van gegevens op de website van de provider staat, betekent dat uiteraard dat je die VPN niet moet vertrouwen.

Let ook op als het beleid opvallend kort is. Veel providers zeggen alleen:

“Wij registreren geen activiteit van u terwijl u verbonden bent met de VPN-aanbieder.”

Dat zegt echter niks over hoe je data mogelijk op andere manieren worden verzameld.

Het privacybeleid van Yoga VPN is een goed voorbeeld van wat je moet vermijden. Het hele document is maar 371 woorden lang en zegt helemaal niets over de manier waarop Yoga VPN te werk gaat.

Sommige services zijn ook erg vaag over hoe de servicevoorwaarden worden afgedwongen, en dat is een slecht teken. Tientallen providers pronken met “no-logs” maar waarschuwen gebruikers ook dat zij “verdacht gedrag zullen onderzoeken” of “misbruikende gebruikers zullen verbieden” in dezelfde zin.

De vraag is dan: als een VPN je IP-adres of activiteit niet registreert, hoe kunnen ze dan verdacht gedrag onderzoeken?

Als het logboekbeleid van een VPN erg kort of vaag is, kun je het beste bij de klantenservice van de provider navragen hoe het precies zit. Als de provider van een product niet de moeite neemt om duidelijk te zijn over de gehanteerde werkwijze, kun je dat product beter niet gebruiken.

4Rechtsgebied

Logboekbeleid en rechtsgebied zijn twee dingen die nauw met elkaar zijn verweven. Schimmige rechtsgebieden kunnen dan wel goed zijn voor de privacy, ze kunnen ook voor problemen zorgen als het gaat om de verantwoordelijkheid.

Het is veel lastiger om een bedrijf dat ver weg is gevestigd, verantwoordelijk te houden voor het schenden van wetten op het gebied van misleidende reclame of het om de tuin leiden van klanten. Als een VPN in Panama een klant in Duitsland bijvoorbeeld met opzet misleidt, valt daar weinig aan te doen.

Belangrijker is echter dat het rechtsgebied van een VPN-provider van invloed is op de wettelijke verplichting van die provider om gegevens te registreren en desgevraagd aan de autoriteiten te verstrekken. Een service in de Verenigde Staten kan bijvoorbeeld verplicht worden om gebruikers heimelijk te volgen.

Dergelijke rechtsgebieden hoeven geen groot probleem te zijn als het een echte no-logs VPN is. Het kan echter veiliger zijn om een service buiten deze landen te kiezen.

Lees onze gids over VPN-rechtsgebieden voor meer informatie over het delen van gegevens tussen de 5, 9 en 14 Eyes-allianties.

Als je bang bent dat je VPN je privacy niet volledig beschermt, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om je gevoelige gegevens nog verder te beveiligen.

1Kies een geverifieerde no logs VPN

Er zijn verschillende gevallen geweest waarin rechtszaken en gebeurtenissen in de praktijk het zero-loggingbeleid van een VPN-provider hebben geverifieerd.

Van services zoals ExpressVPN en Private Internet Access werden de servers in beslag genomen, maar zij konden niet met de autoriteiten samenwerken omdat er geen opgeslagen gegevens waren. Bovendien werd het registratiebeleid van beide providers geverifieerd door externe auditors.

Ook de volgende VPN-providers zijn met succes door een onafhankelijke audit gekomen:

• Hide.me
• IVPN
• Mullvad VPN
• Surfshark
• IPVanish
• PIA

Als je je zorgen maakt over registratie van gegevens, kun je het beste kiezen voor een VPN met een bewezen reputatie.

2Combineer een VPN met Tor

Anonimiteit komt een stap dichterbij als je een VPN in combinatie met de Tor-browser gebruikt, mits goed geconfigureerd.

Houd er wel rekening mee dat de Tor-browser zeer traag is. Als je een VPN combineert met Tor, gaat dit ten koste van de prestaties en de verbindingssnelheid.

3Verschillende VPN-aanbieders tegelijk

Door meerdere VPN-aanbieders tegelijk te gebruiken, voeg je een extra beschermingslaag toe aan je identiteit.

De eenvoudigste manier om dit te doen, is door een VPN-router te configureren en je apparaat hierop aan te sluiten. Installeer een VPN van een andere provider op hetzelfde apparaat en start vervolgens de applicatie. Je gegevens lopen dan tegelijkertijd via beide providers.

Net zoals bij een VPN in combinatie met Tor heeft ook het ‘stapelen’ van meerdere VPN-aanbieders ingrijpende gevolgen voor de prestaties.

4Kies een privacy-vriendelijk rechtsgebied

Een abonnement op een VPN buiten de belangrijkste landen die inlichtingen uitwisselen is de veiligste optie.

Wanneer een VPN buiten deze invasieve rechtsgebieden werkt, wil dat echter nog niet zeggen dat de VPN-provider betrouwbaar is. Het VPN-bedrijf kan nog steeds met buitenlandse autoriteiten samenwerken en zelfs je gegevens registreren.