Serwis Top10VPN ma pełną niezależność redakcyjną. Możemy otrzymać prowizję, jeśli kupisz VPN z na naszej stronie.

Jak sprawdzić, czy ktoś śledzi Twój telefon?

Callum Tennent nadzoruje to, jak testujemy i recenzujemy usługi VPN. Jest członkiem IAPP, a jego porady dotyczące VPN-ów były publikowane w Forbesie i Internet Society.

Weryfikacja: Simon Migliano

Martwisz się, że ktoś śledzi Twoją aktywność na telefonie, czyta wiadomości i obserwuje, co robisz online? W tym przewodniku podpowiadamy, jak wykryć oprogramowanie szpiegujące na swoim urządzeniu, jak prawidłowo je usunąć oraz jak zabezpieczyć się przed szpiegowaniem w przyszłości.

Twój telefon komórkowy oferuje wgląd praktycznie w całe Twoje życie poprzez przechowywane zdjęcia, wiadomości i rozmowy telefoniczne. Niestety, jest to przez to łakomym kąskiem dla ludzi, którzy chcą Cię szpiegować.

Niezależnie od tego, czy korzystasz z iPhone’a, czy Androida, istnieje możliwość potajemnej instalacji oprogramowania szpiegującego na Twoim telefonie, aby śledzić i rejestrować Twoją aktywność.

Obecna technologia pozwala monitorować Twoje działania na telefonie nawet bez jego dotykania.

Oprogramowanie szpiegujące na urządzenia mobilne, czasem nazywane stalkerware może zostać zainstalowane na Twoim telefonie, aby monitorować informacje takie jak rozmowy telefoniczne, wiadomości tekstowe, wiadomości e-mail, lokalizację, zdjęcia oraz historię przeglądania. W niektórych przypadkach może być w stanie robić zdjęcia i nagrywać rozmowy w swoim pobliżu.

Oprogramowanie szpiegujące działa z ukrycia, dlatego jest w stanie monitorować Twój telefon bez Twojej wiedzy. Wiele programów tego rodzaju łatwo jednak wykryć, jeśli wiesz czego szukać.

W tym przewodniku przedstawimy 10 sygnałów wskazujących, że ktoś może śledzić Twój telefon.

Następnie wyjaśnimy, co zrobić, jeśli podejrzewasz obecność oprogramowania szpiegującego na Twoim telefonie i zdradzimy, jak je usunąć.

Rozpatrzymy też różne sposoby,  w jakie możesz ochronić swój telefon przed szpiegowaniem w przyszłości.

UWAGA: Operatorzy telefonii komórkowych oraz dostawcy usług internetowych monitorują i zapisują Twoją aktywność w sieci. Niektórzy z nich sprzedają później te dane innym firmom.

Aby temu zapobiec, zalecamy korzystanie z wirtualnej sieci prywatnej (VPN-u) na swoim urządzeniu mobilnym. Sprawdź naszą listę najlepszych VPN-ów.

Jak sprawdzić, czy ktoś śledzi mój telefon

Wykrycie oprogramowania szpiegującego na telefonie jest trudne, ponieważ zwykle jest ono dobrze ukryte.

Istnieją jednak pewne sygnały, na które warto zwrócić uwagę, jeśli podejrzewasz, że ktoś śledzi Twój telefon. Możesz zauważyć gwałtowny wzrost zużycia danych, podejrzane pliki lub aplikacje i dziwne wiadomości tekstowe, których wysyłania nie pamiętasz.

Twoje urządzenie może również zacząć wykazywać oznaki nieprawidłowego działania, np. znaczny spadek żywotności baterii, przegrzewanie, nieoczekiwane ponowne uruchamianie lub podświetlanie ekranu w trybie czuwania.

Oto 10 sygnałów, które mogą wskazywać, że ktoś śledzi Twój telefon:

1. Obecność nieznanych aplikacji

Chociaż najbardziej zaawansowane programy szpiegujące działają z ukrycia, użytkownicy czasem wykorzystują również zaufane aplikacje, np. do kontroli rodzicielskiej, w niewłaściwych celach.

Jeśli ktoś śledzi Cię za pomocą jednej z takich aplikacji, oprogramowanie szpiegujące będzie ukrywać się tuż przed Twoim wzrokiem.

Przeskanuj swój telefon w poszukiwaniu nieznanych aplikacji, których pobierania nie pamiętasz. Najpopularniejsze z nich to Net Nanny, Kaspersky Safe Kids, Norton Family i Qustodio.

Przejdź do poniższej sekcji, aby dowiedzieć się, jak usunąć oprogramowanie szpiegujące.

2. Wykonano jailbreak na iPhonie lub zrootowano Androida

Zrootowanie urządzenia z Androidem lub jailbreak na iPhonie pozwala użytkownikom na instalację niezatwierdzonych aplikacji spoza oficjalnych sklepów.

Jeśli Twoje urządzenie zostało zrootowane lub wykonano na nim jailbreak bez Twojej wiedzy, to najprawdopodobniej dzieje się coś podejrzanego.

Aby sprawdzić, czy Twój telefon z Androidem został zrootowany, pobierz aplikację o nazwie Root Checker.

Jeśli chcesz wiedzieć, czy na Twoim urządzeniu z iOS wykonano jailbreak, znajdź aplikację o nazwie Cydia. Cydia to aplikacja służąca do instalacji oprogramowania na telefonach z jailbreakiem. Jeśli znajdziesz ją na swoim urządzeniu, najprawdopodobniej wykonano na nim jailbreak.

WSKAZÓWKA EKSPERTA: Jeśli zdecydujesz się na zakup używanego telefonu, przywróć jego ustawienia fabryczne, aby upewnić się, że nie został zrootowany lub nie wykonano na nim jailbreak’u. Dowiedz się, jak to zrobić tutaj: Android lub iPhone.

3. Bateria szybko się wyczerpuje

Jeśli oprogramowanie szpiegujące działa bez przerwy, będzie miało wpływ na żywotność baterii Twojego urządzenia. Oczywiście z czasem wszystkie baterie działają gorzej, dlatego należy szukać znacznej i nagłej zmiany, a nie stopniowego pogarszania żywotności.

Jeżeli zauważysz nagłą zmianę, sprawdź, czy nie odpowiadają za to ostatnio zainstalowane lub zaktualizowane aplikacje, zanim wyciągniesz pochopne wnioski. Niektóre aplikacje od mediów społecznościowych potrzebują zaskakująco dużo energii.

4. Twój telefon mocno się przegrzewa

Jeśli Twoje urządzenie się przegrzewa, może to oznaczać, że ktoś śledzi Twoją aktywność za pomocą oprogramowania szpiegującego działającego w tle.

Jest to wysoce prawdopodobne, zwłaszcza jeśli Twój telefon nagrzewa się nawet wtedy, gdy z niego nie korzystasz lub używasz go niezbyt intensywnie.

UWAGA: Podobnie, jeśli zauważysz nagły spadek prędkości przetwarzania Twojego telefonu, może to być spowodowane szpiegowaniem. Ponieważ więcej jego zasobów jest kierowanych do aplikacji szpiegującej, Twój telefon może zacząć działać zauważalnie wolniej.

5. Niezwykle wysokie zużycie danych

Nietypowy gwałtowny wzrost zużycia danych przez Twój telefon może czasem wskazywać, że w tle działa oprogramowanie szpiegujące.

Aplikacja szpiegująca potrzebuje danych, aby móc wysyłać informacje do korzystającego z niej przestępcy, dlatego wzrost zużycia może sugerować nieuczciwe działania.

Jeśli chcesz sprawdzić dane mobilne na iPhonie, przejdź do sekcji Ustawienia, a następnie Dane mobilne. Znajdziesz tam ogólne zużycie danych przez urządzenie, a po przewinięciu w dół przez indywidualne aplikacje.

Aby sprawdzić zużycie danych mobilnych na Androidzie, przejdź do sekcji Ustawienia > Sieć i Internet > Użycie danych. W sekcji danych mobilnych zobaczysz łączną ilość danych zużytych przez Twój telefon. Stuknij opcję Komórkowa transmisja danych, aby zobaczyć, jak Twoje zużycie danych zmieniło się w czasie. Tutaj możesz zidentyfikować wszystkie ostatnie skoki zużycia.

UWAGA: Niniejsze kroki pozwalają sprawdzić jedynie zużycie danych komórkowych (tzn. danych, które używasz bez połączenia z Wi-Fi). Jeśli Twój telefon zawsze ma połączenie z siecią Wi-Fi, nasze sugestie nie pomogą zidentyfikować oprogramowania szpiegującego.

Niektóre telefony z Androidem oferują jednak również opcję umożliwiającą sprawdzenie użycia danych przez Wi-Fi. Skorzystaj z niej, aby monitorować, ile danych zużywa Twój telefon podczas połączenia z Wi-Fi.

Podkreślamy jednak, że wysokie zużycie danych nie zawsze jest wynikiem działania programu szpiegującego. Najpierw należy wykluczyć poszczególne zainstalowane aplikacje, sprawdzając, ile danych zużywają oraz jak się zachowują.

Przykładowo, sami byliśmy zaalarmowani skokami zużycia danych na naszym urządzeniu, dopóki nie odkryliśmy, że nasza nowa aplikacja z podcastami pobierała wiele poprzednich odcinków.

6. Dziwna aktywność w trybie czuwania

Twój telefon nadal może odbierać wiadomości i połączenia w trybie czuwania (lub uśpienia), ale nie powinien się podświetlać lub wydawać dźwięków z żadnego innego powodu. Jeśli tak się dzieje, może to być spowodowane przez oprogramowanie szpiegujące.

Co więcej, w trybie czuwania ekran Twojego telefonu powinien być całkowicie wyłączony, a nie jedynie przyciemniony.

7. Problemy z wyłączeniem telefonu

Aplikacje szpiegujące mogą czasem przeszkadzać w wyłączeniu telefonu. W takich sytuacjach urządzenie nie jest w stanie prawidłowo się wyłączyć lub wyłączenie zajmuje dużo czasu.

W 2014 roku Edward Snowden ujawnił technologię NSA, która zapobiega całkowitemu wyłączeniu telefonu, aby urządzenie mogło zostać wykorzystane do podsłuchiwania. Jest to wprawdzie wynik bardzo zaawansowanego i mocno ukierunkowanego ataku, ale pokazuje, że taka forma szpiegowania jest możliwa.

UWAGA: Częste i pozornie przypadkowe restartowanie się telefonu również może wskazywać, że zainstalowane jest na nim oprogramowanie szpiegowskie.

8. Dziwne wiadomości SMS

Wiadomości tekstowe mogą być wykorzystywane przez oprogramowanie szpiegowskie i wirusy do wysyłania oraz otrzymywania danych. Jeśli widzisz wiadomości wychodzące, których wysyłania nie pamiętasz, to wskazówka, że coś jest nie w porządku.

Uważaj również na dziwne wiadomości przychodzące. Proste aplikacje szpiegujące mogą czasem używać SMS-ów do komunikacji z bazą. Wiadomości pochodzące z aplikacji szpiegujących są zwykle w jakiś sposób zakodowane.

Istnieją również usługi jak Cerberus wysyłające ukryte polecenia w SMS-ach, które mogą zmusić Twój telefon do zrobienia zdjęcia i wysłania go przestępcy, wyczyszczenia Twojej karty SD, zrobienia zrzutu ekranu oraz wielu innych inwazyjnych działań.

9. Szwankująca autokorekta

Keylogger to rodzaj oprogramowania szpiegującego, które rejestruje wszystkie naciśnięcia klawiszy klawiatury. Osoba śledząca Twój telefon będzie w stanie użyć keyloggera, aby przechwycić Twoje wiadomości i dane logowania.

Jeden z sygnałów, który może sugerować, że masz na swoim telefonie keyloggera to problemy z autokorektą. Keylogger utrudnia funkcjonowanie autokorekty, dlatego, jeśli zauważysz, że zachowuje się ona dziwnie lub działa znacznie wolniej niż zwykle, może to wskazywać, że ktoś śledzi Twój telefon.

10. Jakość zrzutów ekranu

Jeśli zauważysz pogorszenie jakości zrzutów ekranu, zdaniem Malwarebytes może to być spowodowane działaniem oprogramowania szpiegującego.

UWAGA: Powyższe symptomy nie są powodowane wyłącznie przez programy szpiegujące. Mogą również stanowić skutek uboczny innego złośliwego oprogramowania. Przykładowo, adware może spowolnić Twój telefon i zużyć dane.

Istnieją również strony internetowe, które potajemnie wykorzystują wolne zasoby Twojego procesora, co może pochłonąć ponad 5% Twojej baterii w ciągu 10 minut.

W takich przypadkach Twoje urządzenie jest wykorzystywane, ale niekoniecznie jest śledzone.

Jak potwierdzić, czy ktoś zainstalował na Twoim telefonie oprogramowanie szpiegujące

Jeśli obawiasz się, że ktoś śledzi Twój telefon, istnieje kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby potwierdzić swoje podejrzenia.

  1. Certo oferuje aplikacje sprawdzające, czy Twoje urządzenie ma zainstalowane oprogramowanie szpiegujące:
    • Certo AntiSpy dla urządzeń z iOS działa zarówno na komputerach Windows, jak i Mac. Bada ona raczej zaplecze Twojego urządzenia, a nie sam telefon. Sprawdza usługi trackingowe, ukryte aplikacje oraz wszystko, co ma dostęp do Twojej lokalizacji, mikrofonu oraz kamery.
    • Certo Mobile Security dla Androida działa na Twoim telefonie i skanuje go w poszukiwaniu oprogramowania szpiegującego oraz innych zagrożeń. Może również robić zdjęcia za każdym razem, gdy ktoś ruszy Twój telefon lub kilka razy wpisze nieprawidłowe hasło. Dzięki niej będziesz w stanie odkryć, kto manipuluje przy Twoim urządzeniu.
  2. Zastaw pułapkę, aby zobaczyć, czy ktoś niepowołany ma dostęp do Twoich danych bez Twojej zgody:
    1. Wybierz dowolny link, np. do artykułu na portalu informacyjnym. Może to nawet być „www.google.pl”, ale by wszystko wyglądało bardziej naturalnie, Twoje łącze powinno kierować do konkretnych treści.
    2. Skorzystaj z usługi skracania linków, jak bit.ly, która oferuje darmową opcję. Wpisz swój link, aby wygenerować jego krótką wersję. Bit.ly będzie liczyć kliknięcia Twojego skróconego linku, dlatego nie testuj go samodzielnie.
    3. Wyślij swój krótki link do kogoś znajomego we wiadomości. Upewnij się, że osoba została zawczasu ostrzeżona, aby go nie klikać. Zrób to osobiście, nie przez telefon ani w jego pobliżu. Dodaj ciekawą, zachęcającą wiadomość lub po prostu wyślij link bez żadnego komentarza.
    4. Sprawdź status linku na bit.ly. Strona powinna pokazywać zero kliknięć. Będziesz mieć pewność, że Twój telefon jest monitorowany, jeśli licznik wskaże jakąkolwiek większą liczbę – to oznacza, że ktoś zobaczył Twoją wiadomość i wyświetlił link.

Wypróbuj te sposoby, tylko jeśli jest to bezpieczne. Jeżeli istnieje jakiekolwiek zagrożenie dla Twojego zdrowia lub życia, zwróć się o pomoc do organów ścigania lub organizacji charytatywnej, takiej jak Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”.

Jak usunąć oprogramowanie szpiegujące ze swojego telefonu

Ilustracja przedstawiająca kobietę czyszczącą swój telefon z oprogramowania szpiegującego

Istnieje kilka różnych sposobów, aby usunąć oprogramowanie szpiegujące z telefonów z Androidem i iOS. Obejmują one użycie programu zabezpieczającego, ręczne usunięcie problematycznej aplikacji oraz aktualizację systemu operacyjnego.

Skorzystaj z poniższych linków, aby dowiedzieć się dokładnie, jak możesz usunąć oprogramowanie szpiegujące na wybranym urządzeniu:

  • Android (w tym urządzenia Samsung, Huawei, Xiaomi i Motorola)
  • iPhone

Bez względu na to, z jakiego telefonu korzystasz, najskuteczniejsza opcja to przywrócenie ustawień fabrycznych. Spowoduje usunięcie całej zawartości urządzenia i przywrócenie telefonu do takie samego stanu jak w chwili wyjścia z fabryki. Utracisz wszystkie dane i aplikacje na urządzeniu, ale oprogramowanie szpiegujące zostanie skutecznie usunięte.

Przywrócenie ustawień fabrycznych to najpewniejszy sposób, aby usunąć oprogramowanie szpiegujące ze swojego telefonu, ale wiele osób preferuje mniej destrukcyjne podejście.

Jeśli zdecydujesz się przywrócić ustawienia fabryczne, najpierw utwórz kopię zapasową swoich danych (również zdjęć). Nie instaluj ponownie tych samych aplikacji ani oprogramowania po resecie, ponieważ możesz też ponownie nieumyślnie zainstalować oprogramowanie szpiegujące. Jeśli masz starszą kopię zapasową utworzoną przed napotkaniem problemów z programem szpiegującym, to do niej możesz przywrócić swój telefon.

UWAGA: Szpieg prawdopodobnie uświadomi sobie, że jego oprogramowanie zostało usunięte, gdy przestanie otrzymywać informacje. W niektórych sytuacjach bezpieczniej może być nie usuwać programu szpiegującego. Zamiast tego możesz potajemnie korzystać z drugiego telefonu do poufnej komunikacji.

Jak usunąć aplikacje szpiegujące na Androidzie

Ilustracja przedstawiająca telefon i tablet z Androidem

1. Użyj narzędzia do usuwania oprogramowania szpiegującego

Najłatwiejszy sposób pozbycia się oprogramowania szpiegującego z Twojego telefonu z Androidem to użycie zaprojektowanego w tym celu programu. Przeskanuje on Twoje urządzenia w poszukiwaniu oprogramowania szpiegującego (oraz innych rodzajów złośliwego oprogramowania) i usunie je.

Upewnij się, że korzystasz z oprogramowania zaufanej marki z branży cyberbezpieczeństwa. Niesprawdzone aplikacje zabezpieczające mogą zawierać wirusy.

Oto kilka bezpiecznych opcji:

2. Usuń aplikację ręcznie

Być może uda Ci się znaleźć aplikację szpiegującą w menedżerze aplikacji i usunąć ją ręcznie. Aby to zrobić:

  1. Uruchom telefon w trybie bezpiecznym: Naciśnij i przytrzymaj przycisk zasilania, następnie przytrzymaj opcję Wyłącz. Stuknij OK, aby uruchomić w trybie bezpiecznym.
  2. Otwórz menedżera aplikacji: Przejdź do sekcji Ustawienia > Dodatkowe ustawienia > Zarządzanie aplikacjami.
  3. Wyszukaj potencjalne aplikacje szpiegujące: Spróbuj wyszukać słowa kluczowe jak „szpieg” „trojan”, „ukryty” itp. Może to czasem ujawnić podejrzane aplikacje na urządzeniu.
  4. Ręcznie sprawdź podejrzane aplikacje: Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że oprogramowanie szpiegujące działa z ukrycia, dlatego musisz sprawdzić wszystkie aplikacje. Przykładowo, FlexiSpy, używa niewinnie brzmiącej nazwy „SyncManager”. mSpy może ukrywać się pod nazwą „Update service”. Czasem trzeba po prostu poszukać w Internecie, aby dowiedzieć się, czym są niektóre z aplikacji na Twoim telefonie i czy są one autentyczne.
  5. Usuń aplikacje szpiegujące: Odinstaluj wszystkie niepokojące Cię aplikacje. Jeśli nie możesz usunąć którejś z nich, prawdopodobnie ma ona uprawnienia administratora urządzenia. Przejdź do sekcji Ustawienia > Bezpieczeństwo > Zaawansowane > Administratorzy urządzenia i odznacz pole wyboru obok podejrzanej aplikacji, aby usunąć jej uprawnienia administratora. Następnie dezaktywuj aplikację. Teraz będziesz w stanie ją usunąć, powtarzając kroki powyżej.
  6. Zrestartuj swój telefon: Tym razem nie w trybie bezpiecznym. Usunięta aplikacja powinna zniknąć.

3. Zaktualizuj system operacyjny

Jeśli dostępna jest aktualizacja, zastosowanie jej może czasem zepsuć aplikację szpiegującą.

Dany sposób niekoniecznie jednak spowoduje jej usunięcie i nie zawsze zadziała. Zalecamy więc to podejście w duecie z innym.

4. Przywróć ustawienia fabryczne

Spowoduje to usunięcie całej zawartości Twojego telefonu, również danych i przywrócenie urządzenia do oryginalnego stanu. Najpierw jednak utwórz kopię zapasową wszystkich potrzebnych Ci danych.

Aby przywrócić ustawienia fabryczne na Androidzie:

  1. Przejdź do sekcji Ustawienia, wybierz System, a następnie Opcje resetowania.
  2. Opcja, której potrzebujesz, ma dwie nazwy w zależności od telefonu. Wybierz Przywracanie ustawień fabrycznych lub Wykasuj wszystkie dane (przywróć dane fabryczne).
  3. Stuknij Resetuj urządzenie i wpisz swój PIN lub hasło, aby potwierdzić.
    Twoje urządzenie zostanie przywrócone do oryginalnego stanu. Może to zająć trochę czasu.
  4. Następnie możesz wybrać opcję Zachowaj swoje aplikacje i dane, jeśli chcesz przywrócić dane ze starej kopii zapasowej. W takim przypadku upewnij się, że kopia zapasowa nie została utworzona w czasie, gdy oprogramowanie szpiegujące mogło być już w systemie. Najbezpieczniejsza opcja to Skonfiguruj jako nowy.

UWAGA: Pamiętaj, że Twoje dane logowania mogły zostać ujawnione, dlatego skonfiguruj nowe hasła dla swojej skrzynki e-mail, mediów społecznościowych oraz wszystkich innych kont.

Jak usunąć aplikacje szpiegujące na iPhonie

Ilustracja przedstawiająca iPhone'a

1. Usuń oprogramowanie szpiegujące ręcznie

W niewłaściwych rękach niektóre aplikacje do kontroli rodzicielskiej z App Store mogą zostać niewłaściwie wykorzystane, np. aby śledzić Twoją lokalizację. Warto ręcznie sprawdzić zainstalowane aplikacje, aby upewnić się, że nie ma wśród nich nic podejrzanego. Aby to zrobić:

  1. Przejrzyj listę zainstalowanych aplikacji: Przejdź do sekcji Ustawienia > Ogólne > iPhone (miejsce).
  2. Zidentyfikuj podejrzane lub nieoczekiwane aplikacje: Zwróć uwagę na wszelkie nieoczekiwane aplikacje do kontroli rodzicielskiej jak mSpy, Find my Friends and Family oraz Spy Phone Phone Tracker. Możesz również stuknąć poszczególne aplikacje, aby zobaczyć, ile miejsca zajmują.
  3. Usuń potencjalne aplikacje szpiegujące: Stuknij „Usuń aplikację”, aby ją usunąć. Zanim jednak to zrobisz, upewnij się, że aplikacja nie jest dla Ciebie ważna.

2. Zaktualizuj system operacyjny

Aktualizacja systemu operacyjnego iPhone’a spowoduje cofnięcie jailbreak’u i usunięcie niezweryfikowanych aplikacji zainstalowanych spoza App Store. Oprogramowanie szpiegujące często jest instalowane właśnie w ten sposób.

Istnieją dwa sposoby aktualizacji iOS:

  1. Podłącz swojego iPhone’a do komputera i użyj oprogramowania iTunes na komputerze, aby uaktualnić swoje urządzenie. Kliknij Sprawdź uaktualnienia.
  2. Na iPhonie przejdź do sekcji Ustawienia, stuknij Ogólne, a następnie wybierz Uaktualnienia. Jeśli uaktualnienie jest dostępne, stuknij Pobierz i zainstaluj. Gdy pobieranie zostanie zakończone, wybierz Instaluj teraz.

3. Przywróć ustawienia fabryczne

Przywrócenie ustawień fabrycznych spowoduje cofnięcie jailbreak’u i usunięcie niezweryfikowanych aplikacji z Twojego iPhone’a. Absolutnie wszystko zostanie usunięte – w tym Twoje dane – i nastąpi przywrócenie oryginalnych ustawień. Najpierw warto więc utworzyć kopię zapasową wszystkich potrzebnych Ci danych (również zdjęć) z telefonu.

Aby przywrócić ustawienia fabryczne na iPhonie, masz dwie opcje:

  1. Podłącz swój telefon do komputera i użyj iTunes, aby Odtworzyć swojego iPhone’a. Znajdziesz tam również opcję odtworzenia z backupu, która umożliwia ponowne zainstalowanie oprogramowania iPhone’a i zawartych w backupie danych na telefonie. To powinno wystarczyć, aby usunąć niezweryfikowane aplikacje i cofnąć jailbreak. Pozostałe aplikacje z App Store (jak te do kontroli rodzicielskiej) mogą jednak pozostać.
  2. Na swoim iPhonie przejdź do sekcji Ustawienia > Ogólne > Wyzeruj. Wybierz Wymaż zawartość i ustawienia.

UWAGA: Nie zapomnij, że Twoje dane logowania również mogły zostać ujawnione. Skonfiguruj nowe hasła dla swojej skrzynki e-mail, mediów społecznościowych, sklepów online oraz wszystkich innych kont.

Jak chronić swój telefon przed szpiegowaniem

Ilustracja przedstawiająca mężczyznę próbującego ukryć swoją aktywność na telefonie przed skradającym się szpiegiem

Oto osiem sposobów, w jakie możesz chronić swój telefon przed aplikacjami szpiegującymi w 2024 roku:

  1. Przechowuj swój telefon w bezpiecznym miejscu. Możesz znacznie zminimalizować ryzyko, upewniając się, że Twój telefon jest dostępny tylko dla osób, którym ufasz. Choć nadal można śledzić telefon bez jego dotykania, instalacja oprogramowania szpiegującego jest o wiele trudniejsza bez dostępu fizycznego.
  2. Zabezpiecz swój telefon. Zablokuj urządzenie za pomocą bezpiecznego hasła, PIN-u lub odcisku palca i włącz uwierzytelnianie dla instalacji aplikacji.
  3. Instaluj wyłącznie zaufane aplikacje. Wybierając aplikacje w App Store, szukaj wyłącznie zaufanych aplikacji o ugruntowanej pozycji wśród użytkowników. Zachowaj szczególną ostrożność w przypadku prostych aplikacji jak kalkulatory, które mogły zostać szybko stworzone jako trojan, aby ukryć oprogramowanie szpiegujące. Jak zauważyliśmy z darmowymi aplikacjami VPN, dużo pobrań i dobre opinie użytkowników nie zawsze są najlepszym wskaźnikiem wiarygodności.
  4. Zachowaj ostrożność z linkami przychodzącymi. Najłatwiejszy sposób, aby zdalnie zainstalować oprogramowanie szpiegujące, to przekonanie właściciela telefonu, by sam to zrobił. W jednym z przypadków ludziom w Wietnamie wysłano linki do zainfekowanych aplikacji w Google Play Store i przekonano do ich pobrania. Ponieważ aplikacje znajdowały się w oficjalnym sklepie, wielu użytkowników im zaufało. Uważaj również na nieoczekiwane wiadomości SMS, zostały one kiedyś wykorzystane do wywołania awarii iPhone’ów oraz infiltracji telefonów z Androidem.
  5. Zabezpiecz swoje dane. Używaj silnych haseł dla wszystkich swoich kont online. Jeśli ktoś zna Twoje hasło do iCloud, może uzyskać zdalny dostęp do danych na Twoim telefonie za pomocą takiego rozwiązania jak Cocospy.
  6. Nie wykonuj jailbreak’u ani nie rootuj swojego telefonu. Twój telefon będzie bezpieczniejszy, działając w ramach zabezpieczeń oferowanych przez systemy Android i iOS. O wiele łatwiej zainstalować oprogramowanie szpiegujące na telefonach, które zostały zrootowane lub na których wykonano jailbreak. Takie urządzenia są też bardziej podatne na złośliwe oprogramowanie.
  7. Regularnie aktualizuj swój telefon. Aktualizacje systemu operacyjnego Twojego telefonu mogą poprawić poziom bezpieczeństwa, usuwając luki, które zostały odkryte od czasu ostatniej aktualizacji. Ponadto, aktualizacja iOS przywraca ochronę Apple, jeśli na telefonie wykonano wcześniej jailbreak.
  8. Rozsądnie zarządzaj uprawnieniami. Nie udzielaj aplikacjom uprawnień do używania Twojej lokalizacji ani dostępu do Twoich zdjęć bez dobrego powodu. Zachowaj ostrożność również z oficjalnymi aplikacjami. Aplikacja Find My Friends na iPhonie może zostać wykorzystana do namierzenia osób i urządzeń. Aplikacje Find My Device od Google oraz Family Link umożliwiają to samo na Androidzie.

Dodatkowe wskazówki na temat bezpieczeństwa dla użytkowników Androida

  1. Blokuj niezweryfikowane aplikacje: Telefony z Androidem pozwalają zablokować możliwość instalacji oprogramowania spoza oficjalnego sklepu Google Play Store. Przejdź do sekcji Ustawienia > Aplikacje > Menu (ikona po prawe stronie u góry ekranu) > Specjalny dostęp > Instalowanie nieznanych aplikacji. Znajdź podejrzaną aplikację i odznacz jej przycisk Wszystkie z tego źródła. Nie jest to wystarczające do zablokowania wszystkich programów szpiegujących i nie ochroni Cię przed zainfekowanymi aplikacjami z oficjalnego sklepu, ale to rozsądny środek ostrożności, który warto podjąć.
  2. Włącz Google Play Protect: Dana funkcja weryfikuje aplikacje, zanim je pobierzesz. Sprawdza również potencjalnie szkodliwe aplikacje spoza Google Play Store. Otwórz Google Play Store, stuknij menu, następnie wybierz Play Protect. Upewnij się, że funkcja jest aktywna. Powinna być włączona domyślnie, ale jeśli ktoś majstrował przy Twoim telefonie, mógł ją wyłączyć.
  3. Korzystaj z antywirusa: Używaj antywirusa, aby skanować i chronić swoje urządzenie przed oprogramowaniem szpiegującym. Dostępne pakiety obejmują Avast Mobile Security, Kaspersky Internet Security oraz Norton Mobile Security dla Androida.
  4. Zainstaluj AppNotifier. Będzie Cię informował za każdym razem, gdy na Twoim telefonie zostanie zainstalowana nowa aplikacja lub gdy jakaś aplikacja zostanie zaktualizowana.

UWAGA: Aplikacje na iPhone’a nie mają możliwości zobaczenia innych aplikacji w ten sam sposób jak aplikacje na Androidzie. To oznacza, że antywirusy są bardziej ograniczone w systemie iOS. Zamiast tego, aby chronić się na iPhonie, możesz zainstalować aplikację zabezpieczającą, jak Avast Mobile Security dla iOS lub Norton Mobile Security dla iOS – zapewniają one skuteczną ochronę przed złośliwymi stronami.

Czy ktoś może śledzić mój telefon bez dotykania go?

W większości przypadków potrzebny jest fizyczny dostęp do Twojego telefonu, aby zainstalować na nim oprogramowanie szpiegujące.

Jak jednak wspominaliśmy powyżej, program szpiegujący może również zostać zainstalowany zdalnie, jeśli ofiara da się przekonać do pobrania zainfekowanej aplikacji. Można to zrobić za pomocą e-maila phishingowego, zainfekowanych wiadomości SMS oraz aplikacji z trojanami.

Niestety, aplikacje szpiegujące to nie jedyny sposób, w jaki ktoś może śledzić Twój telefon.

Dostawcy usług internetowych, rządy, administratorzy sieci Wi-Fi, wyszukiwarki, właściciele stron internetowych oraz hakerzy mogą monitorować pewne aspekty Twojej aktywności online bez konieczności instalacji oprogramowania szpiegującego.

Przykładowo, Twój dostawca usług internetowych (oraz dowolna agencja rządowa, która poprosi o dostęp do jego logów) może zobaczyć, jakie witryny odwiedzasz, jak dużo czasu na nich spędzasz, Twoją aktywność w mediach społecznościowych, do kogo wysyłasz wiadomości e-mail, gdzie się znajdujesz i o wiele więcej.

Ponieważ coraz większa część naszego życia toczy się online, władzom, dużym firmom i hakerom łatwo jest monitorować nasze działania. W związku z tym jest niezwykle ważne, aby podjąć kroki mającego na celu zabezpieczenie Twojego telefonu oraz ochronę Twojej prywatności online.

Zacznij od dwóch opisanych poniżej narzędzi zapewniających prywatność i bezpieczeństwo online:

  1. Korzystaj z prywatnej przeglądarki: Domyślne przeglądarki, jak Safari, Chrome czy UC Browser nie sprzyjają zachowaniu prywatności. Używanie prywatnej przeglądarki takiej jak Firefox Focus na  swoim telefonie znacznie utrudnia stronom internetowym monitorowanie Twojej aktywności online.
  2. Korzystaj z wirtualnej sieci prywatnej: VPN to oprogramowanie, które tworzy bezpieczny, zaszyfrowany tunel do Internetu. Bezpieczny VPN, jak ExpressVPN uniemożliwia dostawcom usług internetowych, rządom i innym szpiegom monitorowanie Twoich działań w sieci. Zmienia również Twój adres IP, aby Twoja aktywność nie mogła zostać powiązana z Tobą. Aby dowiedzieć się więcej, zapoznaj się z naszym przewodnikiem po VPN-ach dla początkujących.

Podsumowanie

Ustalenie, czy ktoś śledzi Twój telefon, nie jest łatwe, ale istnieje kilka znaków ostrzegawczych, na które warto zwrócić uwagę.

Możesz też podjąć pewne środki ostrożności, aby zapobiec instalacji aplikacji szpiegujących na swoim telefonie.

Jeśli znajdziesz na swoim urządzeniu oprogramowanie szpiegujące, możesz skontaktować się z policją. Pamiętaj jednak – usunięcie programu szpiegującego zaalarmuje sprawcę, że przejrzano jego zamiary. Niekiedy jest on w stanie również zobaczyć, gdzie był użytkownik i czy zabrał telefon na posterunek policji. Dlatego zachowaj ostrożność i poproś o pomoc ekspertów, jeżeli martwisz się o swoje bezpieczeństwo fizyczne.

Oprogramowanie szpiegujące to nie jedyny sposób umożliwiający śledzenie. Twój ruch online jest regularnie monitorowany przez wiele podmiotów, w tym Twojego dostawcę usług internetowych.

Aby chronić swoją prywatność i zapobiec śledzeniu Twojej aktywności w Internecie, korzystaj z prywatnej przeglądarki oraz mobilnego VPN-u.